H Ελλάδα του William James Stillman

Τα Προπύλαια από τη νοτιοδυτική πλευρά, 1882
Τα Προπύλαια από τη νοτιοδυτική πλευρά, 1882

Από τον Γιώργο Καρουζάκη

Dante_Gabriel_Rossetti_-_Marie_Spartali_Stillman
Η Μαρία Σπάρταλη σε έργο του Rossetti

Έχει ενδιαφέρον να σταθεί κάποιος στο πέρασμα του William James Stillman (1828–1901) από την Ελλάδα. Ο Αμερικανός ζωγράφος, δημοσιογράφος και φωτογράφος κατάφερε να αποτυπώσει με εντυπωσιακή ακρίβεια και τόλμη τις ελληνικές αρχαιότητες. Κορυφαία στιγμή της πορείας του θεωρείται η φωτογραφική αποτύπωση, το 1869, των αρχαιοτήτων της Ακρόπολης. Η εργασία αυτή, αποτελούμενη από 26 ανθρακοτυπίες, δημοσιεύτηκε στο Λονδίνο το 1870, σε μια έκδοση με τίτλο The Acropolis of Athens. Ήταν αφιερωμένη στη δεύτερη σύζυγό του, την Προραφαηλίτισσα ζωγράφο ελληνικής καταγωγής Μαρία Σπάρταλη, που είχε γεννηθεί στο Middlesex της Αγγλίας.

Επηρεασμένος και ο ίδιος από τις βασικές αρχές των προραφαηλιτών ζωγράφων, οι οποίοι αναζητούσαν πρωτότυπες ιδέες μέσα από την προσεκτική παρατήρηση της φύσης και της πραγματικότητας, πλησίασε τα ελληνικά μνημεία με πρωτόγνωρο τρόπο. Η φωτογραφική διαδρομή του στην Ακρόπολη οργανώθηκε από τα Προπύλαια με κατεύθυνση τον Παρθενώνα. Τα χαρακτηριστικά που καθιστούν μοναδικό το εγχείρημά του είναι η προσπάθειά του να προσεγγίσει με διαύγεια και από διαφορετικές οπτικές γωνίες το μεγαλείο της αρχιτεκτονικής δομής των μνημείων.

large-2

Η επιθυμία του να επικεντρωθεί στο εσωτερικό των ναών, και όχι μόνο στην επιβλητική, εξωτερική τους όψη ήταν ένα καινούργιο στοιχείο εκείνη την εποχή. Δεν είναι τυχαίο ότι το μεγάλο ενδιαφέρον του για τις λεπτομέρειες των θεμάτων του, τον ώθησε να ανέβει στην οροφή του Παρθενώνα και να καταγράψει, πρώτη φορά φωτογραφικά, την παράσταση της μετόπης του.

Ο William James Stillman γεννήθηκε στην πόλη Σενέκταντι, στην πολιτεία της Νέας Υόρκης. Ξεκίνησε την πορεία του στην τέχνη ως ζωγράφος και κριτικός τέχνης. Υπήρξε εκδότης του περιοδικού The Crayon, της σημαντικότερης κριτικής επιθεώρησης για την τέχνη στην προπολεμική Αμερική. Στα χρόνια του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου ήταν πρόξενος στη Ρώμη, ενώ το ενδιαφέρον του για την αρχαιολογία ενισχύθηκε στην Κρήτη, όπου βρέθηκε, με την ιδιότητα του διπλωμάτη, στα χρόνια της Κρητικής Επανάστασης του 19ου αιώνα.

large-1

william-james-stillman-the-acropolis-of-athens-plate-21-1869-1870-1

William James Stillman

Related Posts